(& redenen om het Fotofestival in Naarden te bezoeken)
Een beeld zegt meer dan duizend woorden, zegt de fotograaf. Maar woorden raken en zetten in beweging, brengt de schrijver daar tegenin. Welke vorm komt het dichtst bij de essentie? Afgelopen dagen kwam ik antwoorden tegen….
Op de bank voor de buis bijvoorbeeld. Ik zag het slot van de film Words and Pictures. Een schilder en een dichter gaan daarin een competitie aan over hun eigen antwoord. Juliette Binoche strijdt er als schilder voor het beeld, terwijl Clive Owen als getroebleerde dichter zich ontfermt over het woord.
En op het Fotofestival in Naarden. Daar werd ik totaal omvergeblazen. Omvergeblazen door de foto’s van Ernst Coppejans. Bijna abstracte anonieme portretten van mensen – ja, dat kan. Ga maar kijken – waarvan sommige niet zouden misstaan in een modecampagne.
Een jongeman in een dikke zwarte winterjas met hoody, waarvan de stiksels bijna nietjes lijken, tegen een helder groene achtergrond. Een dame gehuld in Louis Vuitton hoofddoek en een bruin ruwwollen gewaad tegen grove overgordijnen, een man, verscholen achter vitrage in zachte rozetinten, of een jongeman zichtbaar in een ronde spiegel die boven een wasbak hangt. Esthetisch beelden, ingetogen, helder, kleurrijk en met een hoog nen-gehalte.
Maar dan, de schrijnende beschrijvingen op het kaartje ernaast. Korte directe verhalen. Over de meest gruwelijke persoonlijke leefomstandigheden en onvrijheden. Uitbuiting, slavernij, mensenhandel. Niet ver weg of lang geleden. Nee, in het hier en nu. In Nederland anno 2019.
BAM! Dat hakt erin. De kille cijfers, die er ook te vinden zijn, maken stil.
Een hele diepe buiging voor de maker.
De fantastische portretten van acteurs door Stephan Vanfleteren (ben ik fan van) of bekende en minder bekende Nederlanders door Koos Breukel (ook niet de minste) die vlakbij hangen, verbleken en lijken vlak en leeg.
Wat is dit?
De kracht van de combinatie van beeld en woord. Door het beeld wordt de kijker op het verkeerde been gezet, de woorden zetten hem in het hier en nu. Het schuurt, confronteert, stelt vragen en versterkt. Het lelijke is dat wat ik op het eerste gezicht als mooi ervaar, terwijl het onzichtbare er juist toe doet. Als maker van beeld en tekst vind ik dit samenspel oneindig boeiend! Dit gaat pas over impact.
En wat vind ik dan als antwoord in een hoekje bij de kringloop?
Het Fotofestival in Naarden is nog te bezoeken tot en met zondag 30 juni 2019.
Zilvermeeuw 